W pierwszej kolejności należy wskazać, iż piłkarze grający w rozgrywkach organizowanych przez PZPN i jego wojewódzkie związki mogą posiadać status zawodnika profesjonalnego albo amatora. Nie istnieje trzecia kategoria zawodnika uprawniającego piłkę nożną. Wszelkie potoczne nazwy takie jak „półamator” czy też „półprofesjonalista” nie mają odzwierciedlenia w przepisach PZPN czy też FIFA.

Przepisy PZPN w postaci uchwały  nr VIII/124 z dnia 14 lipca 2015 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie statusu zawodników oraz zasad zmian przynależności klubowej wskazują jasno: „Za amatorów są uznani zawodnicy, którzy z tytułu uprawiania sportu piłki nożnej nie otrzymali wynagrodzenia, względnie innego świadczenia pieniężnego lub rzeczowego, innego niż zwrot rzeczywistych wydatków poniesionych w trakcie ich udziału w oficjalnych rozgrywkach organizowanych przez PZPN i/lub ligę zawodową. Koszty podróży, wyżywienia i zakwaterowania poniesione w związku z udziałem w meczu oraz wydatki na sprzęt piłkarski, ubezpieczenie i szkolenie mogą podlegać zwrotowi bez podważenia statusu amatora.” Z kolei zgodnie z treścią tej uchwały: „Za zawodników profesjonalnych uznani będą zawodnicy, posiadający z klubem umowę zawartą wg wzoru PZPN (kontrakt) oraz zawodnicy, którzy otrzymują z tytułu uprawiania piłki nożnej lub działalności z tym związanej wynagrodzenie, względnie inne świadczenie pieniężne lub rzeczowe, wyższe od określonego w § 7.”

W praktyce to oznacza, iż kluczowe jest to czy dany zawodnik otrzymuje od klubu piłkarskiego jakiekolwiek świadczenia pieniężne za jego reprezentowanie, w tym świadczenie usług piłkarskich na jego rzecz, chyba że takie świadczenia są jedynie zwrotami rzeczywistych kosztów usług piłkarskich. Niemniej jednak warto zaznaczyć, iż zawodnik posiadający pisemną umowę typu: „umowa stypendialna” lub „umowa wsparcia’ z klubem piłkarskim może zostać uznany za zawodnika profesjonalnego, gdy się okaże, iż w ramach tej umowy otrzymuje w postaci „stypendium” lub „dofinansowania” środki finansowe przekraczające jego rzeczywiste koszty świadczenia usług piłkarskich.

Status amatora posiadają przede wszystkim zawodnicy niepełnoletni, którzy nie podpisali jeszcze profesjonalne kontraktu piłkarskiego, który najwcześniej mogą zawrzeć w wieku 15 lat. Zawodnicy o statusie amatora podpisują deklarację gry amatora. Jest to jednostronne oświadczenie zawodnika, w który zobowiązuje się do reprezentowania danego klubu do końca danego sezonu piłkarskiego. Po zakończeniu danego sezonu piłkarskiego ten zawodnik staje się wolnym zawodnikiem, chyba że podpisze nową deklarację gry amatora lub zawrze profesjonalny kontrakt piłkarski. Nie ma możliwości złożenia jednocześnie deklaracji gry amatora na więcej niż jeden sezon piłkarski. Każdy powinien pamiętać, iż w przypadku niepełnoletniego zawodnika jego rodzic lub opiekun prawny powinien również podpisać taką deklarację gry amatora. W innym przypadku taka deklaracja jest nieważna.

Należy podkreślić, iż deklaracja gry amatora nie jest profesjonalnym kontraktem piłkarskim i nie maja do niej zastosowania zasady rozwiązywania kontraktów wskazane w przepisach PZPN. W przepisach PZPN jedynie wskazano, iż: „W trakcie sezonu, na podstawie zgodnego, pisemnego oświadczenia klubu i zawodnika, klub może zwolnić zawodnika z obowiązku reprezentowania klubu. W takiej sytuacji potwierdzenie w nowym klubie może nastąpić wyłącznie w okresach transferowych, z uwzględnieniem postanowień § 27 niniejszej uchwały.” Pojawia się zatem znaczny problem w zakresie cofnięcia skutków deklaracji gry amatora tj. odejścia przez amatora z klub przed końcem sezonu piłkarskiego. Jest to możliwość rozwiązania deklaracji gry za porozumieniem stron. Niemniej jednak zawsze wtedy jest wymaga zgoda klubu. Przepisy PZPN wskazują tylko jeden wyjątek na korzyść zawodnika amatora tj. w przypadku zmiany miejsca zamieszkania zawodnika i związanym z tym rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej klub piłkarski na wniosek rodziców lub opiekunów ustawowych zawodnika, musi udzielić zawodnikowi nieodpłatnego zwolnienia czasowego na okres nie dłuższy niż do zakończenia przez zawodnika edukacji w szkole podstawowej. W przypadku bezpodstawnego zrezygnowania z reprezentowania klubu przez zawodnika amatora grozi mu automatycznie 12-miesięczna karencja tj. brak możliwości zarejestrowania w innym klubie piłkarskim.